یونیکورن یا تک‌شاخ در ادبیات کسب‌وکار به شرکت‌های نوپای خصوصی گفته می‌شود که بیش از یک میلیارد دلار ارزش‌گذاری شده‌اند. این شرکت‌ها هرجایی که پا بگیرند، می‌توانند تمام قواعد حاکم بر بازار هدف خود را بر هم بزنند و از نیرویی شگرف برای از میدان به در کردن رقبای سنتی برخوردارند.

زادگاه غول‌های فناوری جهان یعنی سیلیکون‌ولی همچنان سرزمین حاصلخیزی برای تولد و پرورش استارتاپ‌های میلیارد دلاری است؛ اما چین هم در این حوزه، حرف‌های بسیاری برای گفتن دارد و توانسته استارتاپ‌های بزرگی را در دامان خود بپروراند.

مطابق با یافته‌های پژوهشی سی‌بی اینسایتز(CB Insights)، در سال جاری ۴۶ شرکت فناوری توانسته‌اند تاج تک‌شاخی را بر سر خود بگذارند. از این تعداد، خاستگاه ۱۷ شرکت، چین بوده که از ۱۹ شرکت شکل‌گرفته در ایالات‌متحده، تنها کمی کمتر است.

این رشد، بسیار چشم‌گیر و حیرت‌انگیز است؛ چرا که چینی‌ها در سال ۲۰۱۴ تنها هشت شرکت در باشگاه تک‌شاخ‌ها داشتند و این تعداد در حال حاضر به ۵۶ شرکت رسیده است. گفتنی است از میان ده یونیکورن بزرگ جهان، چهار یونیکورن چینی هستند.

دیگر مناطق جهان به‌طور قابل‌توجهی از قافله تک‌شاخ‌ها عقب مانده‌اند؛ طوری که قاره‌ی اروپا تنها هفت تک‌شاخ دارد و هند، اندونزی و آفریقا هم هر کدام توانسته‌اند تنها یک ‌تک‌شاخ در دامان خود پرورش دهند.

فهرست بزرگترین یونیکورن‌های جهان

اوبر (Uber) در برابر دیدی (Didi)

پرآوازه‌ترین یونیکورن‌های حال حاضر جهان از جمله ایربی‌ان‌بی (Airbnb)، اسپاتیفای، اوبر،دراپ‌باکس و پینترست توانسته‌اند با ارائه خدمات مناسب، راه خود را به زندگی روزمره‌ی مردم باز کنند و کمتر کسی است که نام آن‌ها به گوشش ناآشنا باشد.

اما برخی دیگر از یونیکورن‌ها مانند نمونه‌های قبلی، برای آحاد مردم شناخته‌شده نیستند و بیشتر از آنکه با زندگی روزمره‌ی مردم سروکار داشته باشند، در حوزه‌های تخصصی مشغول به فعالیت هستند؛ از جمله‌ي آن‌ها می‌توان به وی‌ورک (WeWork)، شرکت ارائه‌دهنده‌ی خدمات فضای کاری اشتراکی، اسپیس‌ایکس(SpaceX)، شر‌کت فعال در حوزه‌ی هوافضا و پالانتیر (Palantir)، استارتاپ فعال در زمینه‌ی کلان‌داده اشاره کرد که تبحر ویژه‌ای در تحلیل داده‌ها برای اهداف ضدتروریستی دارد.

اینفوگرافیک یونیکورن‌های جهان در سال ۲۰۱۷

در مقابل، اکثر یونیکورن‌های چینی مانند شرکت درخواست هوشمند تاکسی دیدی(Didi)، استارتاپ دوچرخه‌ی اشتراکی موبایک(Mobike)، سازنده‌ی گوشی‌ شیائومی یا سامانه‌ی سفارش غذای اله‌می (Ele.me) برای کسانی که در چین زندگی نمی‌کنند، اغلب ناآشنا هستند.

البته نمی‌توان این حقیقت را کتمان کرد که بخش عمده‌ای از قدرت و ابعاد این یونیکورن‌ها مدیون بازار بزرگ چین و جمعیت میلیاردی مصرف‌کنندگان آن است که انحصاراً در اختیار این شرکت‌ها قرار دارد.

دیدی، سامانه‌ی هوشمند درخواست تاکسی چینی است که طبق برآوردها نزدیک به ۵۰ میلیارد دلار ارزش‌گذاری شده؛ این سامانه، سال گذشته اوبر، بزرگترین یونیکورن جهان را در مصاف برای جذب سرمایه‌ی اپل شکست داد.

اکثر یونیکورن‌های نوظهور چینی در حوزه‌های تجارت الکترونیک وبازارچه (marketplace)‌ آنلاین فعال هستند، که خود نشان از رشد روزافزون طبقه‌ی متوسط در چین و اشتیاق فزاینده‌ی آن‌ها به استفاده از محصولات و خدمات آنلاین دارد.

به دنبال پول

توانایی خلق و تولید یونیکورن‌ها به میزان رغبت سرمایه‌گذاران برای سرمایه‌گذاری در آن‌ها و مهم‌تر از آن، تمایل مشتریان برای خریداری محصولات یا خدمات آن‌ها بستگی دارد.

طبق آمار و ارقام ارائه‌شده توسط سی‌بی اینسایتز، بزرگترین غول‌های فناوری چین یعنی بایدو، علی بابا، تنسنت و جی‌دی.کام (JD.com) در ۴۶ درصد از یونیکورن‌های چین سرمایه‌گذاری کرده‌اند.

چین در آینده‌ای نزدیک به محل زاد و ولد یونیکورن‌ها بدل خواهد شد

اما دیگر سرمایه‌گذاران جسور (venture capitalists) نیز تمایل شدیدی به بازارهای آسیا دارند و تا پایان سال ۲۰۱۷ نزدیک به ۵۶.۴ میلیارد دلار در شرکت‌های فناوری آسیایی سرمایه‌گذاری خواهند کرد.

این فعالیت‌های سرمایه‌گذاری روزافزون، علاوه‌بر بالا بردن ارزش شر‌کت‌های فناوری، ابرغول‌هایی همچون اپل، فیسبوک و گوگل را تشویق کرده‌اند تا دست به سرمایه‌گذاری‌های هنگفتی در این شرکت‌ها بزنند.

بلندپروازی‌های جهانی

هرچند ظهور یونیکورن‌های چینی در نوع خود بسیار جالب‌توجه است، اما اقدامات بلندپروازانه‌ی بعدی آن‌ها می‌تواند بسیار جالب‌تر و حیرت‌آورتر باشد.

به‌تازگی، دو استارتاپ چینی ارائه‌دهنده‌ی سامانه‌ی دوچرخه‌ی اشتراکی یعنی موبایک(Mobike) و اوفو (Ofo) مذاکرات ابتدایی را برای گسترش خدمات خود به دیگر کشورهای جهان آغاز کرده‌اند.

پرسشی که در اینجا به ذهن خطور می‌کند این است که آیا این شرکت‌ها می‌توانند موفق به تکرار تجربه‌ی خود در چین در مقیاسی جهانی شوند؟

هرچند تعداد یونیکورن‌ها بسیار محدود و حرف‌وحدیث‌ها هم در مورد میزان ارزش واقعی آن‌ها زیاد است؛ اما ظهور و خیزش استارتاپ‌ها در چین یک واقعیت غیرقابل کتمان است. بدون شک وقت آن رسیده که دنیا با دقت بیشتری، رخدادهای سرزمین اژدهای سرخ را دنبال کند؛ چرا که دور از انتظار نیست در آینده‌ای نزدیک، چین بدل به قبله‌ی فناوری جهان بشود.