بافت نرم مفاصل از جمله غضروف و مایع مخصوص سینویوم در این محل، لایه‌ای تشکیل می‌دهند که از سائیده شدن سر استخوان‌ها جلوگیری می‌کند. بد نشستن و یا برداشتن بار بیش از اندازه باعث آسیب مفاصل می‌شود و به این ترتیب التهاب و سایر مشکلات مفاصل بروز می‌کند. البته افزایش سن نیز از عواملی است که موجب آسیب پذیری مفاصل می‌شود.

محسن مردانی جراح و متخصص ارتوپدی فلوشیب آرتروسکوپی شانه، زانو صدمات ورزشی و ارتوپد هیئت پزشکی ورزشی استان گیلان در مورد  مراقبت از مفاصل راهکار‌هایی را مطرح کرده است که می‌توان به مهم‌ترین آن اشاره می‌کنیم:

مراقبت از وزن مناسب

وزن خود را کنترل کنید، این بهترین کمک برای حفظ سلامت مفاصل شماست. زانوها، استخوان لگن و کمر از جمله مهمترین قسمت‌هایی از بدن هستند که وزن شما را تحمل می‌کنند. شاید به همین خاطر است که اغلب مشکلات مفصلی نیز در همین نواحی بروز می‌کند. به موازات افزایش وزن و به مرور زمان فرسودگی مفاصل دو چندان می‌شود. در حالی که کاهش وزن، فشار وارد به این نواحی را در حد قابل توجهی کاهش می‌دهد.

تحرک و ورزش کافی

ورزش موجب کاهش وزن می‌شود، تحقیقات نشان می‌دهد که تمرینات ایروبیک باعث کاهش التهاب مفاصل می‌شود. از طرفی عدم تحرک،اعتیاد به کامپیوتر و تلویزیون باعث بروز درد مفاصل می‌شود. عدم تحرک به معنای سفت و سختی مفاصل است. پس تحرک را فراموش نکنید.

تقویت  ماهیچه‌ها

ماهیچه‌های قوی محافظ مفاصل هستند، اگر ماهیچه کافی ندارید و به اندازه کافی قوی نیستند، به مفاصل ضربه و فشار وارد می‌کنید، به خصوص زانو‌ها که باید تمام وزن بدن را تحمل کنند. ورزش‌های ویژه قدرتی به ساختمان سازی ماهیچه‌ای کمک به سزایی می‌کند.

*ماهیچه‌های شکمی و بخش مرکزی بدن را تقویت کنید

اختصاص ورزش‌های ویژه برای تقویت این بخش لازم است. تقویت ماهیچه‌های شکمی نیز باعث حفظ تعادل می‌شود و از آسیب به مفاصل جلوگیری می‌کند.

*محدودیت‌ها و ناتوانی‌های خود را بشناسید

بعضی از فعالیت‌ها و ورزش‌ها برای بعضی از مفاصل سخت و آسیب رسان است و بنابر این ممکن است بعد از انجام آن احساس درد کنید. به طور کلی گفته می‌شود که چنانچه بعد از انجام تمرینات بیش از ۴۵ دقیقه درد در نواحی فعال احساس کردید باید در دفعات بعدی به طور سبک‌تر و ملایم‌تر حرکات ورزشی را اجرا کنید. این درد‌ها به این معنا است که مفاصل شما بیش از اندازه در هنگام ورزش تحت فشار بوده است.

*مراقب وضع و یا فرم بدن خود باشید

خمیدگی و عدم استواری برای مفاصل خوب نیست. سعی کنید چه در حالت نشسته و چه در حالت ایستاده، استواری و راست قامتی خود را حفظ کنید. این حالت استوار موجب حفاظت از مفاصل گردن تا زانو می‌شود. حتی در هنگام حمل اشیا نیز استواری خود را حفظ کنید. مثلا اگر کوله پشتی به دوش دارید روی دو شانه خود وزن آن را توزیع کنید.

 *یخ استفاده کنید

یخ نقش به سزایی در کاهش درد مفاصل دارد. از تورم و درد مفاصل می‌کاهد. اگر در بخش مفاصل دچار زخم و جراحت شدید، از کیسه یخ به مدت کمتر از ۲۰ دقیقه استفاده کنید. البته توجه داشته باشید یخ را در پارچه یا کیسه قرار داده و روی مفاصل بگذارید.

*تغذیه مناسب

تغذیه مناسب و سالم به حفظ سلامت استخوان‌ها کمک می‌کند. در رژیم غذایی روزانه خود به قدر کافی از غذای کلیسم دار تناول کنید. به عنوان مثال ماست، کلم بروکلی و انجیر سرشار از کلیسم است. بعلاوه ویتامین C. در کاهش احتمال پوکی استخوان نقش موثری دارد، پس از خوردن پرتقال که سرشار از ویتامین C. است غافل نشوید.

ورزش‌های مناسب برای درد مفاصل

 ورزش در آب، ورزش‌های کششی، ورزش‌های قدرتی، ورزش‌هایی همانند پیاده روی، شنا، یوگا، پیلاتس و دوچرخه سواری البته دوچرخه سواری برای برخی افرادی که زانو درد دارند مناسب نیست و باید با هماهنگی پزشک انجام شود.