تجهير خانه‌هاي ايراني به كنترل از راه دور

 

بطور كلي امكان ارتباط ميان ابزار و دسترسي به آن از طريق تلفن و اينترنت، خانه را به محيطي راحت‌تر مبدل مي‌سازد. بي‌ترديد همه ما مي‌توانيم بدون استفاده از فناوري‌هاي به اصطلاح هوشمند زندگي كنيم. همان‌طور كه هزاران سال است بشر به اين طريق زندگي كرده است، اما زندگي در يك خانه هوشمند به مراتب ساده‌تر و رضايت‌بخش‌تر است. علاوه بر اين در اختيار داشتن اين امكانات مي‌تواند در كاهش مصرف انرژي و هزينه نيز موثر باشد.  تحقق روياي زندگي در خانه‌اي كه پسوند هوشمندي را با خود به يدك مي‌كشد چندان هم دور از انتظار نيست و شايد بهتر است بگوييم در چند قدمي شماست. سراغ مهندس الناز بابايي، دانش‌آموخته مهندسي پزشكي دانشگاه آزاد اسلامي واحد قزوين و طراح خانه‌هاي هوشمند ايراني رفته و با او در اين باره گفت‌وگو كرده‌ايم.

بطور کلی يك خانه هوشمند در مقايسه با خانه‌هاي معمولي چه ويژگي‌هايي دارد؟

خانه هوشمند شاخه‌اي از سيستم‌هاي مديريت ساختماني يا BMS است. در طراحي خانه‌هاي هوشمند سيستم ارتباطي يكپارچه‌اي به عنوان هسته مركزي در نظر گرفته مي‌شود كه همه وسايل و ابزارهاي موجود در خانه را از طريق اينترنت يا نرم‌افزارهاي گوشي‌هاي هوشمند، تبلت يا كامپيوتر كنترل مي‌كند. مهم‌ترين ويژگي اين طرح امكان كنترل محل مورد نظر از راه دور است. قابليت كنترل دما، اعلام سرقت، هشدار از طريق اينترنت و تلفن همراه، امكان تنظيم روشنايي و خاموش‌كردن وسايل برقي از مهم‌ترين ويژگي‌هاي اين سيستم است. هوشمندي يك خانه را مي‌توان در امكان دسترسي به ابزارهاي پيشرفته ارتباطي خلاصه كرد. اين طرح ابتدا به‌عنوان يك پروژه دانشجويي مورد توجه قرار گرفت و به كمك مركز رشد دانشگاه آزاد اسلامي قزوين توانستيم آن را تا 98 درصد اجرايي كنيم. اگر ساكن خانه هوشمند باشيد مي‌توانيد انجام بسياري از امور را به سيستم‌هاي هوشمند بسپاريد. به محض اين‌كه وارد پاركينگ مي‌شويد دستگاه به طور اتوماتيك فعال شده و علاقه‌مندي‌هاي شما را اجرا مي‌كند. براي باز‌كردن درها نياز به كليد نداريد، بلكه از طريق اطلاعات ثبت شده در كارت RFID كه در جيب لباس شماست شناسايي شده و در براي شما باز مي‌شود. بر اين اساس مي‌توانيد براي شخصي يك اعتبار يك‌روزه يا يك‌ماهه در نظر بگيريد. پس از گذشت اين دوره زماني و به پايان رسيدن اعتبار فرد، ديگر در براي او باز نمي‌شود.

چه زيرساخت‌هايي براي هوشمند‌سازي لازم است؟ آيا لازم است در سيم‌كشي ساختمان تغييراتي در نظر گرفته شود؟

نرم‌افزار اين طرح توسط گروه خودمان برنامه‌نويسي شده است. اين نرم‌افزار روي هر دستگاه يا هر نوع سيستم‌عاملي قابل نصب است و انجام يا انجام ندادن يك دستور بخصوص را از طريق ارسال يك پيامك به كاربر اطلاع‌رساني مي‌كند.

قابليت كنترل دما، اعلام سرقت، هشدار از طريق اينترنت و تلفن همراه، امكان تنظيم روشنايي و خاموش‌كردن وسايل برقي از مهم‌ترين ويژگي خانه‌هاي هوشمند است كه در دسترسي به ابزارهاي پيشرفته ارتباطي خلاصه مي‌شود

اجراي اين سيستم نياز به سيم‌كشي جديد ندارد و با كمك گرفتن از شبكه Wi-Fi و بدون وجود هرگونه محدوديت مكاني امكان‌پذير است. پيش از اين سكونت در خانه‌هاي هوشمند به عنوان يك محصول گرانقيمت و تنها براي قشري از جامعه كه درآمد بسيار بالايي داشتند امكان‌پذير بود، اما فناوري‌هاي نوين ارتباطي نظير شبكه‌هاي بي‌سيم، هزينه تمام شده سيستم كنترل هوشمند خانه را به ميزان قابل توجهي كاهش داده است. در اين فناوري ديگر به سيم‌كشي‌هاي متعدد روي ديوارها و ايجاد تغيير در سيم‌كشي اصلي ساختمان نيازي نيست. از هر پروتكل ارتباطي اعم از بلوتوث، Wi-Fi يا حتي ارتباطات راديويي مي‌توان براي استفاده از امكانات خانه‌هاي هوشمند 
استفاده كرد.

سيستم هوشمند در نظر گرفته براي يك خانه 80 متري دوخوابه تا چه حدي مي‌تواند در بهينه‌سازي مصرف انرژي تاثيرگذار باشد؟

در طراحي خانه‌هاي هوشمند، اولين ويژگي كه مورد توجه قرار گرفت بهينه‌سازي مصرف انرژي بود. در خانه هوشمند مديريت هوشمندانه مصرف انرژي نيز امكان‌پذير است. براي مثال زماني كه هيچ‌كس در خانه نباشد سيستم هوشمند مديريت انرژي دماي خانه را كاهش مي‌دهد. در اين طرح از طريق مديريت هوشمند ساختمان، مصرف انرژي در ساختمان بهينه‌سازي مي‌شود و به اين ترتيب در مصرف انرژي 30 تا 40 درصد صرفه‌جويي مي‌شود. وقتي شما از اتاق خارج مي‌شويد اگر تا يك زمان معين به اتاق بازنگرديد سيستم به طور خودكار لامپ‌ها را خاموش مي‌كند. اين ويژگي مي‌تواند در كارخانه‌ها و ادارت نيز تا حد زيادي در بهينه‌سازي مصرف انرژي تاثيرگذار باشد. مثلا زماني كه مسافرت هستيد همه سيستم‌هاي الكتريكي و حرارتي را خاموش مي‌كنيد و قبل از رسيدن همه چيز را روشن مي‌كنيد. با يك هفته صرفه‌جويي در مصرف انرژي، تا حد زيادي از هزينه‌ها كاسته مي‌شود. مي‌توانيد سيستم مديريت انرژي را طوري تعريف كنيد كه اين سيتم در ساعات اوج مصرف انرژي همه پريزها را غير‌فعال كند و روشن‌شدن يك وسيله برقي مانند ماشين لباسشويي را تا ساعات بعد به تعويق اندازد.

آيا در زمينه كنترل سيستم‌هاي سرمايشي و گرمايشي هم تدابيري انديشيده‌ايد؟

در خانه هوشمند در تابستان بدون اين‌كه لازم باشد سيستم‌هاي سرمايشي يا خنك‌كننده را روشن نگه داريد و هزينه بسيار زيادي را بابت مصرف برق پرداخت كنيد مي‌توانيد پيش از رسيدن به خانه سيستم خنك‌كننده را روشن كنيد. اين امكان براي سيستم‌هاي گرمايشي و حتي تهويه نيز وجود دارد. اين ويژگي مي‌تواند نقش موثري در كاهش هزينه انرژي داشته باشد.

سيستم كنترل از راه دور قابليت تنظيم ميزان روشنايي خانه را هم دارد؟

اين سيستم مي‌تواند ميزان روشنايي و چگونگي روشن‌شدن لامپ‌ها بر اساس يك برنامه زمانبندي شده را كنترل كند. حتي صاحبخانه مي‌تواند به كمك سيستم مركزي زماني كه در خانه حضور ندارد نيز سيستم روشنايي را خاموش يا روشن كند. يا زماني كه در رختخواب هستيد لامپ‌هاي روشن را هركجا كه باشد خاموش كند. كنترل روشنايي به لامپ‌ها محدود نمي‌شود. در طول روز نيز با كنترل پرده‌ها و باز و بسته‌كردن آنها مي‌توان روشنايي خانه را به شكل دلخواه تغيير داد.

آيا هر خانه‌اي را مي‌توان به خانه هوشمند تبديل كرد؟

براي هوشمند‌سازي خانه تنها به يك وب سرور مركزي نياز داريد. سيم‌كشي‌ها و كليد و پريزها هم تغيير نمي‌كند. لازم است يك دستگاه داخل هر يك از كليدها و پريزها قرار گيرد. براي يك خانه 100 متري اجراي كل طرح فقط دو ساعت طول مي‌كشد. كافي است هزينه لازم براي هوشمند‌سازي اختصاص داده شود در اين صورت هيچ محدوديتي براي هوشمند‌سازي خانه‌ها وجود ندارد. براساس برآوردهاي انجام شده هزينه هوشمند‌سازي براي يك خانه 100 متري حدود 3 تا 4 ميليون تومان است كه البته اين مبلغ به انتخاب‌ها و امكانات درخواستي بستگي دارد.

چه شباهت‌ها يا تفاوت‌هايي ميان خانه‌هاي هوشمند ايراني كه شما طراحي كرده‌ايد و نمونه‌هاي مشابه خارجي وجود دارد؟

نمونه‌هاي خارجي مشابه زيادي در سطح دنيا وجود دارد. در حقيقت اين طرح يك اختراع محسوب نمي‌شود، اما ما در اين طرح قابليت‌هاي جديدي را به خانه‌هاي هوشمند افزوده‌ايم. اجراي نمونه‌هاي مشابه خارجي مستلزم سيم‌كشي جديد و ايجاد تغييراتي در سيستم برق ساختمان است كه هزينه‌هاي زيادي را به همراه دارد، اما در اين طرح از شبكه Wi-Fi براي برقراري ارتباط دستگاه‌ها با سيستم مركزي استفاده مي‌شود كه اين ويژگي هزينه تمام شده اجراي آن را به يك پنجم هزينه مشابه خارجي كاهش مي‌دهد.

براي اجرايي شدن اين طرح در مقياسي گسترده‌تر چه محدوديت‌هايي را بايد از ميان برداريد؟

مركز رشد دانشگاه آزاد اسلامي قزوين اين طرح را تحت حمايت‌هاي مادي و معنوي از جمله پرداخت تسهيلات بانكي با نرخ پايين قرار داده است، اما همچنان از نظر منابع مالي با مشكلات و محدوديت‌هايي مواجه هستيم. مركز رشد طرح‌هاي متعددي را در دستور كار دارد و پژوهشگران زيادي تحت پوشش اين مركز فعاليت مي‌كنند. در نتيجه اين مركز بودجه كافي براي تامين هزينه طرح‌هاي تحقيقاتي را در اختيار ندارد. بنابراين انتظار داريم سازمان‌ها و شركت‌ها در اين زمينه سرمايه‌گذاري كنند.





تاريخ : شنبه 7 بهمن 1391برچسب:, | | نویسنده : مقدم |