در جستجوي همزاد زمين

 

كپلر 10ـ ب

اين سياره، سياره‌اي سنگي است كه تنها 4‌/‌1 برابر زمين جرم دارد. اين سياره در منطقه مناسب حيات قرار نگرفته است.  در واقع آنقدر به خورشيدش نزديك است كه شانسي براي شكل‌گيري حيات روي آن نمي‌توان تصور كرد. دماي سطحي اين سياره به حدود 1400 درجه سانتي‌گراد مي‌رسد؛ دمايي كه در آن آهن و سيليكات‌ها تبخير مي‌شوند و سطح سياره را ترك كرده و چون دنباله‌اي در امتداد اين سياره در فضا كشيده مي‌شود. اگر اين سياره را به منظومه شمسي خودمان بياوريد، نسبت به عطارد، بيش از 20 برابر نزديك‌تر به خورشيد قرار خواهد گرفت. اين سياره چگال، كه چگالي آن در حدود 8‌/‌8 گرم بر سانتي‌متر مكعب است هر 84‌/‌0 شبانه روز يك بار ستاره مادرش را دور مي‌زند.

منظومه كپلر ـ 11

در فاصله 2000 سال نوري از زمين ستاره‌اي خورشيد مانند قرار گرفته كه ميزبان منظومه‌اي متشكل از حداقل شش سياره است. اين منظومه به قدري فشرده است كه زماني كه كپلر به آن نگاه مي‌كند همزمان دو يا سه سياره آن با هم از مقابل قرص ستاره مادر عبور مي‌كند. منظره گرفت‌هايي كه روي اين سيارات مي‌تواند شكل بگيرد بايد تماشايي و ديدني باشد.

 

 

2 سياره در يك مدار

برخي از يافته‌هاي كپلر با بلندپروازانه‌ترين ايده‌هاي قبلي ما نيز قابل مقايسه نيست و باز ما را ياد آينده‌نگر بزرگ دوران‌مان، آرتور سي‌كلارك مي‌اندازد كه مي‌گفت، مهم نيست آينده را چقدر عجيب پيش‌بيني كنيد، واقعيت هميشه شگفت‌انگيز‌تر خواهد بود. اين يافته‌ها نشان مي‌دهد منظومه شمسي ما تنها مسير در راه تولد و تحول منظومه‌هاي سياره‌اي نيست. يكي از اين نمونه‌هاي شگفت‌انگيز را كپلر در منظومه‌اي موسوم به KOI-730 پيدا كرد. منظومه‌اي شامل حداقل چهار سياره كه دو سياره آن روي يك مدار و به فاصله 120 درجه از هم، خورشيد مركزي را دور مي‌زنند. به اين ترتيب هر يك از آنها در جاي مشخصي از آسمان ديگري ميخكوب شده‌اند. اين اولين باري است كه دانشمندان چنين چيزي را در جايي از آسمان مي‌بينند، هرچند برخي دانشمندان حدس مي‌زده‌اند كه قمر زمين بر اثر برخورد زمين با سياره‌اي با ابعاد مريخ كه در مدار زمين قرار داشته، شكل گرفته باشد.

تاتويين راه شيري

 

زماني دور در كهكشاني بسيار دور، جهانِ «جنگ ستارگان» وجود داشت؛ دنيايي زاييده تخيل بي‌نظير جورج لوكاس. كهكشاني مملو از سياره‌هاي مختلف كه هر يك حال و هواي خود را داشت. يكي از چشمگير‌ترين منظره‌هاي اين فيلم زماني بود كه لوك اسكاي‌واكر جوان در سياره‌اي بياباني به نام تاتويين به غروب دو خورشيد سرخ‌فام در افق مي‌نگريست. زماني كه ستاره‌شناسان اين صحنه را بر پرده سينما ديدند بسياري از آنها با بدگماني به امكان وجود چنين دنيايي نگاه كردند؛ مگر مي‌شد سياره‌اي در مدار پرآشوب ستاره‌اي دوتايي وجود داشته باشد؟ كپلر ـ 16 ب پاسخ اين شكاكيت بود: سياره‌اي كه به دور يك ستاره دوتايي مي‌گشت. دو خورشيد اين منظومه يكي 60 درصد و ديگري 20 درصد جرم خورشيد ما را دارد و اين تاتويين راه شيري البته جاي مناسبي براي رشد حيات نيست. مدار آن به گونه‌اي است كه دماي آن براي حمايت از حيات بسيار پايين است.

سياره‌اي كه جلوي چشمان ما بخار مي‌شود

جايي در فاصله 1500 سال نوري از ما، سياره‌اي در مقابل ديدگان ما در حال تبخير شدن است و انتظار مي‌رود تنها تا صد ميليون سال ديگر به طور كامل بخار شود و از بين برود.

اين سياره به قدري به ستاره مادر خود نزديك است كه هر 15 ساعت يك بار آن را دور مي‌زند (زمين ما هر 365 روز يك بار مدارش را طي مي‌كند).

دماي اين سياره در حدود 2000 درجه سانتي‌گراد تخمين زده مي‌شود و به اين ترتيب تمام سطح آن در حال تبخير شدن است و به صورت غبار راهي فضا مي‌شود.

كپلر ـ22 ب

اين سياره تنها 4‌/‌2 برابر زمين جرم دارد و اولين سياره‌اي است كه با خيال راحت مي‌توان گفت در كمربند حيات ستاره مادري‌اش قرار دارد؛ جايي كه دما براي شكل‌گيري آب مايع مهياست. هنوز نمي‌دانيم اين سياره آيا زمين‌مانند و سنگي است يا گازي يا تركيبي مايع دارد. ممكن است اين سياره داراي سامانه آب و هوايي و ابر در جوش باشد كه اين خود، يكي از نقاط عطف در كشفيات سيارات فراخورشيدي به شمار مي‌رود.

 

سياره سياه

750 سال نوري دورتر از ما سياره‌اي وجود دارد كه تاريك‌ترين سياره ‌(و حتي قمري) كه مي‌شناسيم به شمار مي‌رود. اين سياره كه 2b-TrES نام دارد، از زغال‌سنگ سياه‌تر است و تنها يك درصد نوري را كه از ستاره مادر به آن مي‌رسد بازتاب مي‌دهد.

 

 

منظومه كپلر ـ 35

سياره تاتويين‌(كپلر 16ـ ب) را به ياد داريد؟ به نظر مي‌رسد اين سياره چندان هم منحصر‌به‌فرد نيست و نمونه‌هاي ديگري نيز مشابه آن وجود دارد.

سياره كپلر ـ 35 ب، سياره‌اي در ابعاد زحل است كه به دور دو ستاره خورشيد‌مانند مي‌گردد. ستاره بزرگ‌تر كاملا مشابه خورشيد ماست، اما شعاع همدم كوچك‌تر آن حدود 79 درصد شعاع خورشيد است.

اين دو ستاره هر 21 روز يك بار به دور هم مي‌گردند و سياره ‌اين منظومه هر 131 روز يك بار آنها را دور مي‌زند. به نظر مي‌رسد دنياهايي با چند خورشيد، پديده‌اي رايج در جهان شگفت‌انگيز ما باشد.

 

 

 

كپلر 20 اي و 20 اف

اين دو سياره تاكنون كوچك‌ترين سياراتي است كه كپلر موفق به كشف آنها شده و شبيه‌ترين آنها به زمين به شمار مي‌رود. كپلر ـ 20 اي هر 1‌/‌6 روز يك بار ستاره مادرش را دور مي‌زند و احتمالا دماي سطحي آن در حدود 900 درجه سانتي‌گراد باشد. كپلر ـ 20 اف حداقل 03‌/‌1 برابر زمين اندازه دارد و تاكنون در بين همه سيارات فراخورشيدي كشف شده نزديك‌ترين اندازه را به خورشيد ما دارد. جرم اين سياره كمتر از سه برابر جرم زمين است، ولي بشدت به ستاره مادرش نزديك است و هر 6‌/‌19 روز يك بار آن را دور مي‌زند. دماي سطحي اين دنيا حدود 800 درجه سانتي‌گراد است و اميدي به شرايط مشابه زمين براي آن وجود ندارد؛ اما برخي سياره‌شناسان معتقدند ممكن است اين سياره در جو خود ملكول‌هاي آب داشته باشد.





تاريخ : جمعه 10 آذر 1391برچسب:, | | نویسنده : مقدم |