آينده درمان‌هاي ضدسرطان

 

از ميان تمام بيماري‌ها، سرطان بيشترين ترس و وحشت را براي همگان به همراه دارد. البته دليل خوبي براي ترس از آن وجود دارد. در طول تاريخ كساني كه دچار اين بيماري شده‌اند تا‌نزديكي مرگ پيش رفته‌اند و برخي جان خود را از دست داده‌اند. حتي امروزه نيز اولين يا دومين بيماري كشنده در بيشتر كشورها سرطان است.بايد اعتراف كنيم كه سه سلاح اصلي ما در برابر سرطان، بي‌رحمانه و ظالمانه‌ است. توده سرطاني را با برش خارج مي‌كنيم، يا آن را با اشعه راديواكتيو مي‌سوزانيم، يا از داروهايي استفاده مي‌كنيم كه همه سلول‌هايي را كه سريع تقسيم مي‌شوند از بين مي‌برند. همه اين روش‌هاي درماني موثر است اما موجب آسيب ساير نواحي نيز مي‌شود.دانشمندان در تلاشند راه‌هايي براي درمان سرطان پيدا كنند تا از تخريب كمتري براي سلول‌هاي سالم برخوردار بوده و در عين حال تاثير بهتري داشته باشند. امروز تشخيص بموقع برخي سرطان‌ها باعث حفظ حيات فرد مي‌شود. به عنوان مثال در چند دهه اخير ميزان درمان سرطان بيضه به بالاي 90 درصد رسيده است. اما هنوز هم وقتي نوبت به سرطان‌هايي مانند ريه، معده يا لوزالمعده مي‌رسد با بهبودي ضعيفي مواجه هستيم. بنابراين اميد ما براي ميزان بالاتري از بهبودي در گرو روش‌هاي جديدتر است كه در ادامه از آنها صحبت به ميان خواهيم آورد. اين روش‌هاي درماني هنوز مراحل آزمايشگاهي را طي مي‌كنند و سال‌هاي زيادي با استفاده آنها در كلينيك فاصله داريم. اما اگر هريك از آنها بتواند از آزمايش سربلند بيرون بيايد، بزرگ‌ترين پيشرفت ما در درمان سرطان بعد از شيمي‌درماني خواهد بود.

مداخله در RNA

RNA تركيبي است كه در ساخت پروتئين‌هاي سلولي نقش دارد. مداخله در RNA كه در دهه 90 كشف شد، يك مكانيسم طبيعي براي كنترل سلول است كه مي‌توانيم از آن به نفع خودمان استفاده كنيم. مداخله در RNA به ما اجازه مي‌دهد موقتا برخي از ژن‌ها را فعال يا غيرفعال كنيم. در اين تكنيك رشته‌هاي كوتاهي از RNA ساخته مي‌شود كه مي‌تواند ژن‌هاي خاصي را غيرفعال كند. اما سلول‌ها رشته‌هاي كوچك RNA را مشابه ويروس مي‌بينند و آنها را منهدم مي‌كنند. بنابراين رساندن اين RNAها به مقصد مورد نظر دشوار مي‌نمايد. به همين سبب از حقه‌هاي مختلفي براي فائق‌آمدن بر اين مشكل استفاده مي‌شود. يكي از آنها مخفي‌كردن RNA در داخل ذرات چربي است. يكي از اين داروها به نام ALN-VSP كه روي سرطان كبد در حال آزمايش است، توانسته از 37 نفر تحت درمان در هفت نفر موجب توقف رشد توده سرطاني شود. دانشمندان اميدوارند تا ده سال آينده، اولين دارو بر پايه RNA را وارد بازار كنند.

ذرات كوچك در برابر توده‌هاي بزرگ

شايد اين بار براي حل مشكلات بزرگ مجبور شويم از ذرات كوچك كمك بگيريم. با اين‌كه نانوذره‌ها به خودي خود باعث نابودي سلول‌هاي سرطاني نمي‌شوند، اما مي‌توانند توانايي داروهاي شيمي‌درماني موجود را تقويت كنند. اشكال شيمي‌درماني اين است كه سلول‌هايي را كه تقسيم سريع دارند، چه سرطاني و چه غيرسرطاني، از بين مي‌برد. به همين سبب ميزان مصرف آن باتوجه به سمي‌بودنش براي معده، پوست و سيستم ايمني محدود است. ارتباط شيمي‌درماني با نانوذره‌ها به دارو اجازه مي‌دهد به صورت اختصاصي سلول‌هاي سرطاني را هدف قرار دهد.بنابراين مقادير بيشتري از دارو قابل تجويز خواهد بود. علت اين است كه نانوذره‌ها تمايل دارند در توده‌هاي سرطاني تجمع پيدا كنند.

دوستي با باكتري

دشمن دشمن من، دوست من است! باكتري‌هاي عفوني چيزي نيستند كه بخواهيم وارد بدنمان شوند، اما اگر بتوانيم آنها را مجبور به حمله به سلول‌هاي سرطاني كنيم، مي‌توانيم به چشم متحدان استراتژيك به آنها نگاه كنيم.

دانشمندان در تلاشند راه‌هايي براي درمان سرطان پيدا كنند تا از تخريب كمتري براي سلول‌هاي سالم برخوردار بوده و در عين حال تاثير بهتري داشته باشند

بسياري از گونه‌هاي باكتري همانند سالمونلا و اي‌كلاي تمايل دارند در توده‌هاي سرطاني مستقر شوند. در آنجا آنها دور از چشم سيستم ايمني در محيط كم‌اكسيژن مركز توده مخفي مي‌شوند. به اين ترتيب مي‌توانيم از طريق مهندسي ژنتيك، باكتري‌ها را به آزادسازي سموم مجبور كنيم.استفاده از باكتري‌ها چند مزيت دارد. توليد انبوه و ايجاد تغيير در آنها آسان‌تر از ويروس‌هاست.

ويروس‌درماني

كار ويروس به طور طبيعي از بين‌بردن سلول‌هاي سالم است. چرخه زندگي ويروس به شرح زير است: ابتدا آلودگي سلول و سپس مجبوركردن آن به توليد ويروس‌هاي بيشتر تا وقتي سلول از بين برود. اين ويروس‌هاي جديد به نوبه خود سلول‌هاي ديگر را آلوده مي‌كنند و داستان ادامه مي‌يابد. نظريه استفاده از اين نيروي نابودكننده در برابر سلول‌هاي سرطاني در دهه 50 شكل گرفت. محققان تلاش مي‌كنند از ويروس‌هايي كه ژن آنها دستكاري شده است، براي آلوده‌كردن سلول‌هاي سرطاني استفاده شود. حداقل ده گروه مختلف از ويروس‌ها تحت آزمايش براي ويروس‌درماني قرار دارند. بهترين نتيجه تاكنون مربوط به استفاده از ويروس هرپس براي درمان ملانوم پوستي بوده است كه در آن هشت نفر از 50 نفر درمان شده‌اند.

واكسن عليه سرطان

از ميان تمام درمان‌هاي جديد سرطان، بزرگ‌ترين آنها نظريه استفاده از سيستم ايمني بدن براي پيدا و نابود كردن سلول‌هاي سرطاني در هر جايي از بدن است. سيستم ايمني بدن به طور طبيعي از بدن در برابر سلول‌هاي سرطاني محافظت مي‌كند. وقتي ما يك توده سرطاني را كشف مي‌كنيم، نشان‌دهنده آن است كه سيستم ايمني موفق نشده جلوي آن را بگيرد.از چند دهه گذشته، واكنش‌هاي ضدسرطان مختلفي ساخته و روي حيوانات و انسان‌ها آزمايش شده كه تاكنون همه آنها با شكست مواجه شده است. يكي از علل شكست اين است كه توده‌هاي سرطاني پيام‌هايي از خود صادر مي‌كنند كه به سلول‌هاي ايمني دستور عقب‌نشيني مي‌دهد. علاوه بر آن، سيستم ايمني فرد مبتلا به سرطان به علت شيمي‌درماني و پرتودرماني تضعيف شده است. با توجه به طولاني‌شدن تلاش‌ها براي ساخت واكسن سرطان توجه‌ها به روش ديگري جلب شده است كه در آن، سلول‌هاي ايمني از فرد مبتلا به سرطان برداشته مي‌شود، تغييراتي در آنها صورت مي‌گيرد و دوباره به بدن فرد بازگردانده مي‌شود. اين تكنيك براي اولين بار در سال 2010 براي سرطان پروستات پيشرفته مورد استفاده قرار گرفت و با هزينه 100 هزار دلاري توانست چهار ماه به عمر بيماران بيفزايد.دانشمندان همچنان در تلاشند راه‌هاي موثرتري براي تقويت سيستم ايمني بيابند تا بتوانند بدن را در مقابل سلول‌هاي سرطاني بيمه كنند. با توجه به پيشرفت‌هاي به دست آمده، بعيد نيست ديگر در آينده به سرطان به عنوان يك بيماري خطرناك نگاه نشود.





تاريخ : یک شنبه 5 آذر 1391برچسب:, | | نویسنده : مقدم |