ركورد‌هاي فضايي

 

حالا كه روزهاي پرهيجان المپيك2012 لندن را پشت سر گذاشته‌ايم و قهرمانان پرافتخار كشورمان به وطن بازگشته‌اند، به نظر مي‌رسد بحث ركوردها و شكستن حد ثبت شده طاقت بشر براي انجام يك كار فوق بشري از رونق افتاده است. اين شد كه ما در صفحه دانش روزنامه جام‌جم به فكر افتاديم تا شما را با دنياي جديدي از ركوردها آشنا كنيم.بسياري از ما با نوآوري‌هاي ورزشي، فني و هنري آشنا هستيم و خيلي‌ها اين‌گونه ركورد‌ها را دنبال مي‌كنند، اما خيلي كم در مورد نوآوري‌ها يا ركورد‌هايي كه توسط فضانوردان به‌جا گذاشته شده مطلب مي‌خوانيم. كساني كه به عنوان فضانورد انتخاب مي‌شوند، معمولا حدود دو سال آموزش مي‌بينند و پس از آن، در گروه كيهان‌نوردان در انتظار سفر به فضا، تمرين و آموزش‌هاي عمومي را ادامه مي‌دهند. زماني كه به تخصص آنان نياز شد، آموزش و تمرين خاص براي پرواز مورد نظر را آغاز مي‌كنند كه معمولا چند ماه طول مي‌كشد.

ركورد دوران انتظار

شايد كوتاه‌ترين زمان بين انتخاب تا سفر به فضا متعلق باشد به دكتر باريس يگوروف و مهندس كنستانتين فئوكتيستف. آنها به ترتيب در ششم خرداد 1343 و بيست و دوم خرداد 1343 ‏انتخاب شدند و پس از تنها چند ماه آموزش، در بيست و يكم مهر 1343 با وسخد ـ 1 به فضا سفر كردند.اما همه اينقدر خوش شانس نبودند. بعضي سال‌ها تمرين كردند، آموزش ديدند و سرانجام از سفر به فضا باز ماندند، اما بعضي‌ها هم آنقدر مقاومت به خرج دادند تا سرانجام به آرزويشان رسيدند. در بين اين افراد لئونيدكاديونوك ركورد‌دار است. او دوم شهريور 1355 به گروه كيهان‌نوردان شوروي سابق پيوست، اما تا زمان فروپاشي شوروي نتوانست به فضا سفر كند. پس از آن هم به سرزمين مادري‌ خود ـ اكراين ـ رفت و تابعيت روسيه را قبول نكرد. پس از بستن قرارداد همكاري بين اكراين و آمريكا در زمينه‌هاي فضايي، به درخواست طرف اكرايني، كاديونوك سرانجام پس از 21 سال و سه ماه صبر، در بيست و نهم آبان 1376 با شاتل فضايي به مدار زمين سفر كرد. پرواز وي 16 شبانه‌روز طول كشيد.در اين زمينه فضانورد آمريكايي، دانالد ليند با نوزده سال و يك ماه صبر صاحب ركورد است.

ركورد تعداد سفر به فضا

تعدد پرواز‌هاي فضايي در بين كيهان‌نوردان مختلف است. بعضي تنها يك بار به فضا سفر كرده‌اند و بعضي چند بار راهي فراسوي جو زمين شده‌اند. اما فاصله بين دو پرواز يا نخستين سفر و آخرين آنها نيز اختلاف زيادي دارد.جان گلن، كيهان‌نورد آمريكايي كه نخستين پرواز مداري آمريكا را ‌سال 1340 به انجام رساند، سفر ديگري به فضا داشت كه سي و شش سال و هشت ماه بعد اتفاق افتاد! سفر اولي با ناو مركوري صورت گرفت و دومي در زماني كه گلن 77 سال داشت انجام شد كه نام او را به عنوان پيرترين فضانورد تاريخ نيز به ثبت رساند.والري ريومين كيهان‌نورد روس كه‌ هشتم فروردين 1352‏براي ماموريت‌هاي مداري انتخاب شد، نخستين سفرش به فضا سال 1356 و چهارمين و آخرين را سال 1377 ‏انجام داد كه بين اين دو، بيست سال و هشت ماه فاصله است.جايگاه بعدي در اين زمينه به جو انگل تعلق دارد. اوسال 1345 به عنوان فضانورد انتخاب شد. نخستين سفرش را سال1360 با شاتل فضايي كلمبيا انجام داد و آخرين پرواز مداري خود را بيست سال و دو ماه بعد انجام داد. وي طي اين مدت پنج بار طعم سفر به فضا را چشيد.جان يانگ، كيهان‌نورد نامدار كه با سفينه‌هاي جميني، آپولو و شاتل شش بار به فضا سفر كرده است، نه تنها در مدار زمين، بلكه هم در مدار ماه گردش كرده (با آپولو ـ 10) و هم بر سطح اين كره (با آپولو ـ 16) گام نهاده است. بين نخستين ماموريت مداري او با جميني ـ 3 و آخرين پروازش هجده سال و هشت ماه فاصله است.شايد در نگاه اول اين آمار چندان مهم جلوه نكند، اما اگر بدانيم كه اين افراد مجبور بودند چنين زماني طولاني رعايت رژيم غذايي خاص، ورزش مرتب همه روزه با زمان‌بندي ويژه براي نگاهداشتن موقعيت بدني در حد يك فضانورد را تحمل كنند و در كنار آن، تمرين و آموزش‌هاي طاقت فرسا انجام دهند، آن وقت به صبر و تحمل آنان آفرين مي‌فرستيم.

ركورد مدت اقامت در فضا

سفر گاگارين كه راه پرواز انسان به فضا را گشود، تنها يك ساعت و 48 دقيقه طول كشيد و در حقيقت يك دور گردش به گرد زمين بود. گرچه اين پرواز به لحاظ تاريخي از اهميت بالايي برخوردار است، اما از نظر علمي و فني اهميتي براي كار خود فضانورد محسوب نمي‌شود، زيرا مدت پرواز آنقدر طولاني نبود كه تاثير سويي بر بدن فضانورد بگذارد و تمامي سامانه ناو به‌طور خودكار عمل مي‌كرد. اما طول مدت پرواز بتدريج اضافه شد و اقامت‌هاي چند روزه، چند هفته‌اي و بالاخره چند ماهه در دستور كار قرار گرفت. اين ماموريت‌ها و زندگي در شرايط بي‌وزني در كنار آثار سوء، نياز به صبر و تحمل فوق العاده داشت. زندگي در محيطي بسته و محدود مسلما تحمل بالايي را مي‌طلبد، به همين دليل است كه كار فضانورداني مانند بيكوفسكي كه پنج روز در ناو كوچك وستك در مدار زمين به سر بردند، بدون آن كه بتوانند نياز‌هاي طبيعي بدن خود را به شكل عادي برآورده كنند، براي ما قابل تصور نيست. در نظر بگيريد راننده يك خودروي معمولي پنج شبانه‌روز بدون اين كه اجازه داشته باشد از ماشين خود پياده شود در جاده‌اي بي‌انتها مجبور به سفر شود.تا زمان استقرار ايستگاه‌هاي فضايي، ركورد‌هايي كه در زمينه طول مدت اقامت در فضا به دست آمد، چنين بود. فضانورد همان‌طور كه با لباس فضايي دست و پاگير در صندلي ناو نشسته بود، بايد غذا مي‌خورد، آب مي‌نوشيد و... .با اين شرايط بود كه كوپر و كنراد در مرداد 1344 با ناو جميني ـ 5 هشت روز و بورمن و لاول در آذر 1344 حدود 14 شبانه‌روز با ناو جميني ـ 7 در مدار زمين زندگي كردند. نيكلايف و سواستيانف در خرداد 1349 حدود 18 روز با سايوز ـ 9 در فضا زندگي كردند؛ البته بخش مداري سايوز براي اين اقامت طولاني مجهز شده بود و به همين دليل آنها كمي راحت‌تر بودند؛ لااقل مي‌توانستند از توالت نصب شده در اين بخش استفاده كنند و نه مانند كيهان‌نوردان قبلي از پوشك!سه كيهان‌نورد سايوز ـ 11 كه ناو خود را به ايستگاه فضايي ساليوت ـ 1 متصل كردند، از رفاه بيشتري برخوردار بودند و نسبت به بقيه مي‌توان گفت در يك هتل اقامت داشتند. آنها كه در بازگشت به دليل نقص فني ناو كشته شدند، توانستند حدود 24 شبانه‌روز در فضا طاقت بياورند.9 فضانورد آمريكايي كه در گروه‌هاي سه نفره بين سال‌هاي 1352 و 1353 در ايستگاه فضايي اسكاي لب اقامت داشتند، طول مدت اقامت فضايي انسان را بتدريج تا 84 شبانه‌روز افزايش دادند.حدود سه سال بعد و با استقرار ايستگاه فضايي ساليوت ـ 6 كه هم به حمام و توالت مجهز بود و هم با داشتن دو دريچه ورودي امكان تدارك و رساندن مواد مورد مصرف كيهان‌نوردان را داشت، طول مدت سفر‌هاي فضايي بالا و بالاتر رفت و به 184 شبانه‌روز رسيد.كيهان‌نوردان مستقر در ايستگاه بعدي ساليوت، اين زمان را به 237 شبانه‌روز رساندند و فضانوردان مجتمع مداري مير آن را تا حد 366 روز افزايش دادند.اما ركورد نهايي طول سفر فضايي به دكتر والري پالياكف تعلق دارد كه سفرش را در نوزدهم دي 1372 آغاز كرد و 438 شبانه‌روز بعد به زمين برگشت! اين يعني يك سال و دو ماه و سيزده روز اقامت در فضا!

ركورد قد و قواره فضانوردان

در پايان بد نيست بدانيد كه كوتاه قد ترين فضانورد جهان خانم نانسي كوريه، كيهان‌نورد آمريكايي تنها 150 سانتي‌متر قد دارد و با اين قد و قواره تا به حال حدود هزار ساعت از عمرش را در فضا گذرانده است! ‏ وي نخستين سفرش را با فضاپيماي اينديور سال 1372 انجام داد. ماموريت‌هاي بعدي او عبارتند از پرواز شماره 70 شاتل فضايي سال 1374 (بر عرشه كيهان‌پيماي ديسكاوري)، پرواز شماره 88 شاتل فضايي سال 1377 (بر عرشه كيهان‌پيماي اينديور)، پرواز شماره 109 شاتل فضايي سال 1381 (بر عرشه كيهان‌پيماي كلمبيا). كوريه دويست و نود و سومين فضانورد جهان، صد و هشتاد و ‏سومين فضانورد آمريكا به‌شمار مي‌رود.اما بلند قامت‌ترين فضانورد جهان جيمز ودربي است. اين كيهان‌نورد آمريكايي 193 سانتي‌متر قد دارد. او متولد هفتم آذر 1331 است و‌سال 1363 به عنوان فضانورد انتخاب شد. او مجموعا 66 روز و ده ساعت و 23 دقيقه از زندگي خود را در مدار زمين گذرانده است. جيمز ودربي كه عنوان دويست و بيست و سومين فضانورد جهان و صد و سي و چهارمين فضانورد آمريكا را دارد، در دي 1383 از فضانــــوردي كناره گيري كرد.

رکورد​ داران فضا

 

 

 

 

 

 

 

 




تاريخ : پنج شنبه 16 شهريور 1391برچسب:, | | نویسنده : مقدم |