بيشتر مرجان‌ها توانايي سازگاري با شرايط گرمايش جهاني را دارا هستند مقاومت مرجان‌ها در برابر اسيدي‌شدن

 

برخلاف تصوري كه پيشتر وجود داشت، اين احتمال مطرح شده كه شايد مرجان‌ها بتوانند نقش مهمي در مقابله با شرايطي نظير اسيدي‌شدن تدريجي آب اقيانوس‌ها ايفا كنند. فرضيه اخير اين اميد را ايجاد كرده كه احتمالا مرجان‌ها مي‌توانند از شرايط مهلك جوي جان سالم به در ببرند.يك گروه تحقيقاتي بين‌المللي بتازگي نتايج يافته‌هاي علمي خود را در مجله تغييرات طبيعي جوي چاپ كرده است. اين گروه تحقيقاتي توانسته يك مكانيسم قدرتمند داخلي را شناسايي كند كه باعث مي‌شود مرجان‌ها و جلبك‌هايي كه با آنها همزيستي دارند، بتوانند در مقابل اثرات منفي حاصل از اسيدي‌شدن آب اقيانوس‌ها مقاومت كنند.بشر با توليد حجم عظيمي از دي‌اكسيدكربن نه‌تنها گرمايش جهاني را براي كره زمين به ارمغان آورده، بلكه حتي اين گاز توانايي آن را دارد كه آب اقيانوس‌ها را نيز اسيدي‌تر كند.اين فاجعه قطعا به اندازه‌اي جدي است كه مي‌تواند باعث انقراض گسترده‌اي در كره زمين شود. همين موضوع سبب شده كه دانشمندان تصميم بگيرند با جديت بيشتري آن را مورد بررسي قرار دهند و مشخص نمايند دقيقا چه گونه‌هايي بيشترين ميزان آسيب‌پذيري را در اين شرايط دارند و اين‌كه چه گونه‌هايي مي‌توانند با تغييرات خود را سازگار كنند.در اين تحقيق پيشگامانه و منحصربه‌فرد، گروهي از دانشمندان استراليايي مركز مطالعات پيشرفته صخره‌هاي مرجاني با نام اختصاري آرك، گروهي از محققان دانشگاه غرب استراليا و پژوهشگران فرانسوي يك آزمايشگاه علمي و تخصصي كه در زمينه علوم جوي و محيط‌زيست فعاليت مي‌كنند؛ توانستند نشان دهند كه برخي ارگانيسم‌هاي دريايي كه اسكلت بدنشان از جنس كلسيم كربناته است توانايي مقابله با شرايطي نظير اسيدي‌شدن آب اقيانوس‌ها را دارند. اين توانايي به علت نوعي مكانيسم ذاتي است كه در بدن اين نوع از موجودات زنده صورت مي‌گيرد و البته ظاهرا ساير موجودات فاقد آن هستند.پروفسور مالكوم مك كولوچ از موسسه كواكرز و يو دبليو اي مي‌گويد: «خبر خوب اين است كه ظاهرا بيشتر مرجان‌ها از اين توانايي ذاتي برخوردار هستند و مي‌توانند در شرايطي نظير افزايش ميزان اسيديته آب درياها، كماكان شكل اصلي خود را بخوبي حفظ كنند و مهم‌تر آن‌كه اسكلت آنها بدون تغيير و به شكل جامد باقي مي‌ماند.»او در ادامه مي افزايد: موجودات دريايي كه اسكلت آنها از كربنات كلسيم (با فرمول شيميايي CaCO3) تشكيل شده است، اين ماده شيميايي را اغلب به آراگونيت يا كلسيت تبديل مي‌كنند. تحقيقات آشكارا نشان مي‌دهد اسكلت‌هايي كه از آراگونيت ساخته شده‌، از چنين مكانيسم تقويتي نيز برخوردار هستند. در عين حال آن موجوداتي كه اسكلتشان از كلسيت است در مقابله با شرايط اسيدي‌تر اقبال كمتري دارند.مرجان‌هاي پوريتز و آكروپورا شناخته‌شده‌ترين گونه‌هايي از مرجان‌ها هستند كه اسكلت بدنشان از جنس كلسيم آراگونيت است. مرجان‌هاي پوريتز به دليل داشتن بافت‌هاي كلسيمي به مرجان‌هاي سنگي نيز مشهور هستند.ويژگي منحصربه‌فرد آنها مورفولوژيشان(شکل ظاهري) است كه مي‌توان گفت شباهت زيادي به بند انگشت دارد. مرجان‌هاي آكروپورا، پوليپ‌هاي كوچك مرجاني هستند. در برخي گونه‌ها ميليون‌ها پوليپ شكلي شبيه ميز را در بستر درياها و اقيانوس‌ها به وجود مي‌آورند كه بسيار ديدني است. اين نوع مرجان 149 گونه دارد و همانند مرجان‌هاي پوريتز به مرجان‌هاي سنگي نيز مشهور است. در اين نوع مرجان‌ها پمپ‌هاي مولكولي وجود دارد كه اين امكان را براي آنها فراهم مي‌كند تا تعادل اسيدي داخل بدن خود را حفظ كنند. اين امر سبب خواهد شد كه بدن آنها در برابر تغييرات بيروني PH آب مقاوم‌تر باشد.پروفسور مك كولوچ بيان کرد كه با وجود همه اين مسائل هنوز هم درك كامل وضع صخره‌هاي مرجاني امكان‌پذير نيست.

نكته: اين احتمال وجود دارد كه مرجان‌ها بتوانند در آب‌هاي اسيدي اقيانوس‌ها به حيات خود ادامه دهند. البته چنين برآوردهايي باز هم نمي‌تواند بر واقعيت فاجعه‌هاي تاسف‌انگيز زيست‌محيطي سرپوش بگذارد

طبيعت يك زنجيره به هم پيوسته است كه در آن مرجان‌ها كاملا وابسته به جلبك‌ها هستند. بايد خاطرنشان كرد جلبك‌ها ظاهرا نسبت به افزايش ميزان اسيديته آب خيلي حساس‌تر از مرجان‌ها هستند. همچنين يك نگراني عمده ديگر هم مربوط به پلانكتون‌هاست. اين موجودات ريز معلق در آب‌هاي آزاد، يكي از حياتي‌ترين اجزاي زنجيره‌هاي غذايي در درياها هستند.به نظر مي‌رسد آنها هم فوق‌العاده نسبت به اسيدي‌شدن آب درياها و اقيانوس‌ها آسيب‌پذير هستند. چنان كه ذكر آن رفت، اين مساله بسيار جدي است؛ نه‌تنها براي حيات دريايي، بلكه حتي براي انسان‌ها هم خطرناك است. علت آن را بايد توان جذب دي‌اكسيدكربن اقيانوس‌ها دانست. ادامه روند اسيدي‌شدن اقيانوس‌ها سبب مي‌شود كه از توان اقيانوس‌ها براي جذب حجم اضافي دي‌اكسيد‌كربن جو كاسته شود. نتيجه اين امر چيزي بجز افزايش هرچه بيشتر گرمايش جهاني نيست.پروفسور مك كولوچ مي‌گويد كه گرم‌شدن غيرمنتظره آب اقيانوس‌ها سبب افزايش ميزان رشد مرجان‌ها بالاخص مرجان‌هاي آب‌هاي سردتر خواهد شد. هرچند هنوز مشخص نشده كه آيا مرجان‌ها مي‌توانند خود را با اين روند نامتعارف افزايش گرما سازگار كنند يا خير.تحقيقي در اين رابطه انجام شده و نشان داده واكنش مرجان‌ها نسبت به افزايش درجه حرارت آنقدرها هم منفي نيست، اما موضوع مهم دامنه گرمايش جهاني است كه خيلي سريع‌تر از آنچه انتظار مي‌رفت در حال پيشروي است. بسياري عقيده دارند كه در آخرين عصر يخبندان بسياري از موجودات فرصت سازگاري با تغييرات محيطي را پيدا نكردند و علت آن هم اين بود كه سرعت يخبندان بسيار بيشتر از زماني بوده كه موجودات براي سازگاري لازم داشته‌اند.دانشمندان بر اين عقيده هستند كه در حال حاضر سرعت گرمايش جهاني حتي از آن هم فراتر رفته است. پروفسور مك كولوچ هشدار داد كه اين مساله بسيار مهم و سرنوشت‌ساز است. اگر جلبك‌ها كه منبع اصلي غذايي مرجان‌ها را تشكيل مي‌دهند به دليل گرمايش آب اقيانوس‌ها از بين بروند، دو مشكل پيش خواهد آمد؛ نخست مرجان‌ها بي‌رنگ مي‌شوند، چرا كه جلبك‌ها تاثير مستقيمي در ايجاد رنگدانه‌هاي مرجاني دارند. در نهايت مرگ مرجان‌ها واقعيتي انكارناپذير است.نابودي مرجان‌ها كل اكوسيستم دريايي و اقيانوسي را بر هم خواهد زد و انسان هم كه فعاليت‌هايش باعث چنين تغييرات شيميايي گسترده‌اي شده است، از اين قاعده مستثنا نيست.محققان اين گروه چنين نتيجه‌گيري مي‌كنند كه با وجود اين‌كه يافته‌هاي اين تحقيق نشان مي‌دهد مرجان‌ها در برابر تغيير PH آب مي‌توانند تا اندازه‌اي از خود مقاومت نشان دهند، اما به هر حال رقابت و اين‌كه گروه كثيري از جانوران در اين رقابت بازنده خواهند شد، موضوع را تا اندازه‌اي پيچيده‌تر خواهد كرد.نابودي هر موجود در حقيقت به معناي گم‌شدن يك‌تكه از پازل تنوع‌زيستي است. هر موجود زنده كليد رازهاي آفرينش است. حتي سازگاري مرجان‌ها نمي‌تواند بر اين حقيقت سرپوش بگذارد كه كل اكوسيستم جهان از افزايش فشارهاي ناشي از گرمايش جهاني تاثير خواهد پذيرفت. سلامت اكوسيستم‌هاي مرجاني عمدتا به اثرات تجمعي حاصل از افزايش فشارهاي گرمايش جهاني بستگي دارد. سيلاب‌هاي غيرمنتظره، فرسايش ساحلي، آلودگي و نابودي وسيع ماهيان همه و همه از تبعات گرمايش جهاني است كه بدون هيچ شكي روي اكوسيستم‌هاي مرجاني اثر خواهد گذاشت.






تاريخ : یک شنبه 1 مرداد 1391برچسب:, | | نویسنده : مقدم |