امنیت هواپایه یکی از مباحث مهمی است که در حوزه دفاعی به آن  پرداخته می شود و در این پروسه سامانه های موشکی متفاوتی از سوی جمهوری اسلامی ایران ساخته شده است. 

در یک دهه اخیر عمده تهدیدات نظامی در حوزه هواپایه در برد کوتاه و متوسط بوده و نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران مبادرت به ساخت انواع سامانه های پدافندی کرده اند که نمونه آن ، سیستم پدافند موشکی "سوم خرداد" است. 



**ویژگی های  "سامانه  سوم خرداد"

"سوم خرداد" یک سامانه موشکی پدافندی است که بردی معادل 50 کیلومتر دارد و می تواند اهداف در برد کوتاه و متوسط را مورد اصابت قرار داده و منهدم کند. رهبر معظم انقلاب بازدیدی از این سامانه در اردیبهشت سال 92  داشتند. 

این سامانه تماما مستقل است؛ این بدین معناست که کلیه امور یعنی شناسایی، رهگیری، تعقیب و درگیری با هدف مورد نظر از روی همین یک سامانه انجام می‌شود که خود به کاهش حجم یگان‌ها و نفرات کمک کرده و از طرفی شناسایی محل استقرار آنها به علت تحرک و جابجایی سریع برای دشمن بسیار مشکل خواهد شد.

"سوم خرداد"  می‌تواند همزمان 4 هدف را رهگیری و 8 موشک را شلیک کنید. به نظر تاکتیک مورد نظر فرماندهان ایرانی برای استفاده از این سامانه به دلیل تحرک بالا و تجمیع تمام سامانه‌ها بر روی یک شاسی در راستای بحث "شلیک کن – فرار کن" است. در این تاکتیک که به نوعی برای استراتژی نبرد ناهمطراز ایده آل است، دسته‌های چندتایی از این سامانه در نقاط مختلف مستقر شده و اهداف پرنده را غافلگیر می‌کنند.



**سامانه راداری "سوم خرداد" چه ویژگی هایی دارد؟ 

رادار سامانه سوم خرداد  توان اسکن بسیار سریع در فضای اطراف خود را دارد و در کسری از ثانیه توانایی جهش فرکانسی بین 500 تا برخی موارد 1000 فرکانس را دارد و در برابر جنگ الکترونیک دشمن از توانایی مقاومت بسیار بالایی برخوردار است.

سردار سرتیپ " امیر علی حاجی‌زاده"  با اشاره به سامانه موشکی سوم خرداد اظهار داشت: این یک سامانه آرایه فازی است یعنی یک رادار آرایه فازی مجموع 1700 رادار است. این سامانه قابلیت اسکن الکتریکی دارد و بسیار پیشرفته است و با سامانه‌های S300 و بوک M2E روس قابل رقابت است.

وی افزود: سامانه سوم خرداد 4 هدف را همزمان با 8 فروند موشک منهدم می‌کند که 3 موشک بر روی خود آن نصب است و 2 لانچر اضافه بدون رادار را می‌تواند شلیک کند. فرمانده نیروی هوافضای سپاه اعلام کرد: سامانه سوم خرداد با موشکی که در آینده بر روی آن نصب می‌شود به برد 100 کیلومتر خواهد رسید.

فرمانده نیروی هوافضای سپاه یادآور شد: سامانه سوم خرداد یک سامانه راداری آرایه‌فازی است که می‌تواند همزمان تعداد زیادی از اهداف را کشف و در آنِ واحد، 8 فروند موشک به سمت 4 هدف شلیک کند که این یک پیچیدگی بالایی دارد و البته هزینه بیشتری هم می‌برد. 

فرمانده نیروی هوا فضای سپاه در خصوص ارزیابی از توان پدافندی کشور نیز اظهار داشت: حوزه پدافند جزء آخرین مجموعه‌هایی بود که مورد تحریم قرار گرفت، چرا که در هیچ کجای دنیا، پدافند را تحریم نمی‌کنند، زیرا پدافند یک حوزه دفاعی است. برای همین بود که ما شاید خیلی جدی وارد این حوزه نشده بودیم اما نهایتاً توانستیم توان خود را در حوزه پدافند هوایی که سامانه‌های آن از پیچیدگی بیشتری نسبت به موشک‌های زمین به زمین برخوردارند، به‌روز کنیم و ما امروز نه تنها هیچ چالش فناوری نداریم، بلکه بیشتر تمرکزمان بر روی تکثیر و تولید انبوه این سامانه‌هاست که اقدامات مناسبی نیز صورت گرفته است. 


**قابلیت رصد و انهدام جنگنده های آمریکایی 

این سامانه با رادار قدرتمند خود توانایی ایجاد مشکلات جدی در میدان نبرد برای جنگنده‌هایی مثل  "اف15 "و "اف16 " و "اف18 " ،  "رافائل" و ...  ایجاد می‌کند و منجر به شکست عملیات آنها خواهد شد.

این سامانه توانایی درگیری با اهداف در فاصله 50 کیلومتری و ارتفاع 50 کیلومتری را دارد ؛ سردار سرتیپ "امیر علی حاجی زاده"  فرمانده هوافضای سپاه  گفت: نمونه‌های بعدی  "سوم خرداد"  دارای برد 100 و نمونه آخر دارای برد 200 کیلومتر خواهد بود.

 سایت ایران پروجکت (Iran Project) درباره سامانه پدافندی "سوم خرداد" نوشت: این سامانه موشکی توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ساخته شده است  و قابلیت های ویژه ای دارد. 


سایت  ایران پروجکت (Iran Project)  درباره برد و قابلیت های سامانه "سوم خرداد" عنوان داشت: این سامانه در طول 18 ماه ساخته شده و بردی معادل 50 کیلومتر را دارد و می تواند انواع پرنده ها را هدف قرار دهد.

این سایت یادآورشد : سامانه سوم خرداد می تواند انواع "جنگنده ها" ، "بمب افکن ها"، "موشک های کروز" و ... را مورد اصابت قرار دهد و ارتفاعی معادل 25 تا 75 هزار متر را تحت پوشش قرار دهد. 
 

در مجموع سامانه پدافند موشکی "سوم خرداد" یک سیستک پیشرفته در برد کوتاه و متوسط بوده که می تواند انواع پرنده ها را در برد 50 کیلومتر و ارتفاع تا 75 هزار متر  رهگیری و منهدم کند  و این سیستم می تواند جنگنده های آمریکایی را در صورت تعرض نابود کند. 

سامانه های پدافندی جمهوری اسلامی ایران در گذشته نیز آزمون خود را در زمینه مقابله با تجاوزات ایالات متحده آمریکا به خوبی پس داده اند و مثال بارز آن انهدام "هرمس 450" اسرائیل و شکار پرنده جاسوسی آمریکا در 4 سال اخیر بود.